Barselona, Harquitectes'e aynı anda altı projeyle güveniyor: "Sıradan olanla sıra dışı olan arasında bir denge arıyoruz."

Harquitectes'in dört üyesi David Lorente, Josep Ricart, Xavier Ros ve Roger Tudó, Barselona'nın kültür sektöründeki günümüzün tasarımcıları. Ya da en azından en çok sipariş alan isimler. İlk Katalan müzesi olan MNAC'ın ve MACBA'nın genişletilmesi üzerinde çalışıyorlar. Foneria de Canons'un Dijital Kültür Merkezi'ne ve eski Teixonera kiremit fabrikasının kültürel kurumların genel merkezine dönüşümünü tasarladılar. Teatre Arnau'yu yeniliyorlar. Nou Barris'te büyük bir kültür merkezi inşa ediyorlar... Sabadell merkezli bu firma, son çeyrek asırdır verimli konut kavramını yeniden yorumluyor. Şimdi de Barselona'nın önemli kültürel kurumlarını yeniden tasarlıyor.

Barselona, mevcut kültürel tesis yenilemelerinin çoğunu size emanet etti. Bu sorumluluğu nasıl yerine getiriyorsunuz?

Bu ani bir gelişme değil, ardışık yarışmaları kazanmanın bir sonucuydu. MACBA genişlemesini kazandıktan sonra, bu profesyonel alana yatırım yaptık. Mimarinin önemli bir rol oynadığı işlerle ilgileniyoruz. Bazı tipolojiler standart çözümlere olanak tanır, ancak müzelerden tiyatrolara kadar kültürel kurumsal tesisler alanında mimari yeni çözümler sunabilir. Disiplinimizin de ait olduğu bu kültürel dünyada mimarlığın yankısı bizi motive ediyor.

Artık konuttan ziyade, bu tür yapılarda daha çok çalışıyorlar, konutta ise fark yaratıyorlar.

Evet, metrekare açısından kıyaslanamaz. Ama aile evleri inşa etmeye devam ediyoruz. Bunlar, denemek için iyi bir tipoloji.

Kültürel mimari Bauhaus'tan bu yana rasyonel unsur önemli olmuştur. Ancak duygusal unsuru da unutmamalıyız.

Yenilik yapmayı ve yeni inşaat sistemleri tanımlamayı severler. Kültürel kurumlarda yenileme veya genişleme söz konusu olduğunda bu mümkün müdür?

Miras statüsü, araştırmayı veya kurumların doğasını yeniden tanımlama hırsını sınırlamaz. Çoğu zaman, bu tür müdahaleler salt sorun çözmeye dönüşür. Onlara bu ruhla yaklaşırsanız, sonuç ruhtan yoksun kalacaktır. Sıradan ile sıra dışı arasında bir denge kurmak için çaba gösterilmelidir. Tesislerin bu dengeye ihtiyacı vardır ve biz de onu ararız. Bauhaus'tan beri rasyonel unsur önemlidir. Ancak kültürel alanda büyük önem taşıyan duygusal unsuru da unutmamalıyız. Yenileme çalışmalarında, mevcut olan ile çağdaş boyut arasında belirli bir uyum aranmalıdır.

Peki nasıl başarılıyor?

Konutlarda malzeme veya sürdürülebilirlik ön planda olabilir. Kamusal alanlarda ise kentsel alanlar, kentsel odalar yaratmaya ve bir şekilde kentsel ölçeği binaya yansıtmaya çalışıyoruz. Bu, MACBA, MNAC, Arnau, Nou Barris, La Foneria, Teixonera gibi yerlerde de geçerli. Kısa vadenin ötesine geçip uzun vadeli düşünmek önemli.

Risk almayı severler. Çok hata yaptılar mı?

Çok az hata olduğunu düşünüyoruz. Hataları en aza indirmek için çok çalışıyoruz. Önemli olan hipotezleri doğru şekilde test etmek. Coderch'in söylediklerine katılıyoruz: "Bunu mahvetmeyeceğim."

MNAC'yi genişletin İnsanları çekmek ve onları neredeyse farkına varmadan müzenin içine yerleştirmek istiyoruz.”

MNAC için önerinizin arkasındaki yol gösterici fikir nedir?

Bunlar, dış kamusal alan ile binanın iç işleyişini birleştiren kentsel mekanlardır. Victoria Eugènia Sarayı'nın uzantısını Palau Nacional'e bağlayan mekandır. Birçok şeyin yaşanabileceği, ziyaretçiyi müzenin bir bölümünden diğerine doğal bir şekilde yönlendiren, davetkar bir mekandır. Bir salondan çok daha fazlası olan bu mekan, aynı zamanda bir topografik geçittir.

Müşteri onlardan ne istedi?

İki şey: Daha fazla sergi alanı ve insanları müzeye daha iyi çekmek. Stratejimiz, insanları içeri çekmek ve neredeyse fark ettirmeden müzenin içine yerleştirmek. Mekânın çok sayıdaki katı, çok net ve belirgin bir şekilde üçe ayrılıyor.

MACBA'ya geçelim. Müdahalenizle nasıl bir iyileşme sağlanacak?

Müzeyi ve şu anda kötü tasarlanmış bir çıkmaz sokak gibi görünen meydanı iyileştirmeyi hedefliyoruz. Çok farklı dönemlerden binaları bir araya getiren meydanın cephesini tamamlayacağız. Daha güçlü, daha açık ve daha erişilebilir hale getirerek düzenleyeceğiz. Richard Meier'in binası zaten çok güçlü ama aynı zamanda kapalı; girişi belirsiz, içi görünmüyor. Ek binada, sizi içeri davet edecek verandalı bir salon inşa edeceğiz. Harika bir vitrin olacak. Raval ile Meier'in yaptığından daha fazla birlik yaratacağımızı düşünüyorum. Ayrıca, iletişim sistemi müzenin tüm bölümlerinin daha iyi bağlantı kurmasını sağlayacak ve müzeye bir kültür kompleksi niteliği kazandıracak.

Yeni Macba Lobimiz davetkar olacak. Raval'la Richard Meier'den daha fazla ortak yaşam kuracağız."

Çalışmayı geciktiren bir anlaşmazlık var. Çözüldü mü?

Hem MACBA hem de Arnau Tiyatrosu için Belediye Meclisi, çalışmaların mevcut dönemin sonuna, yani iki yıla kadar tamamlanmasını hedefliyor.

MACBA ve MNAC'ın bir zamanlar Meier ve Gae Aulenti gibi uluslararası isimler tarafından görevlendirildiğini ve şimdi de sizin onların genişlemesini yönettiğinizi nasıl değerlendiriyorsunuz? Neler değişti?

Artık yarışmalar düzenleniyor. Eskiden bu tür durumlarda mimarı bir otorite seçerdi. Şimdi Katalonya'da mimari kalitenin önemsendiği bir yarışma kültürü var. Belki de bu yarışmaları karmaşık terimler içerdiği için kazandık. Karmaşık sorunları çözmede iyiyiz. Az karar alıyoruz, ancak projenin farklı yönlerine müdahale etme kapasitemiz yüksek.

Generalitat'ın gelecekteki Dijital Kültür Merkezi olan Antiga Foneria de Canons'tan bahsedelim. Buradaki katkınızı nasıl tanımlarsınız?

İlk adım, Rambla'daki bu binanın yapısal önemini geri kazandırmak, alt bölümleri ve eklentileri ortadan kaldırmak. Büyük bir salonu restore ettik, içini boşalttık ve potansiyelini tam olarak kullanabilmesi için mümkün olan en yüksek yüksekliği verdik. Salonu birinci kattaki revakla birleştirdik ve kullanıcıları zemin kattan terasa çıkaran geniş bir dikey antre oluşturduk.

Miras niteliğindeki bir yapı ile çağdaş bir sanatsal ifade nasıl bir arada var olabilir?

Projenin hem zorluğu hem de cazibesi: Eski bir binada dijital sanata güzel bir yuva sağlamak. Asıl zorluk, binanın her köşesindeki potansiyeli ortaya çıkarmak. Projemiz, Foneria'yı beklenmedik etkinliklere uygun, çok özel bir mekan haline getirecek. İşte bu yüzden lobi bu kadar önemli hale geldi ve dönüştürülebilir olmalı.

Nou Barris Kütüphanesi, yukarıda bahsedilen yapıların aksine yeni bir yapı. Bu durumda önceliğiniz nedir?

Bu bir kütüphane, ancak belirli büyüklükte bir tiyatro-oditoryum, komşu bir okula bağlı bir spor salonu ve mahalle tesislerini içeren alışılmadık bir programa sahip. Tüm bunları bir araya getirmek kolay olmadı. Cephenin önünde bir meydan da içeren proje, söz konusu meydanı açıp oradan iki katı birbirinden ayırıyor. Üstteki iki kat, daha geleneksel ve daha sakin bir kütüphaneye ev sahipliği yapacak ve ağaç tepesi yüksekliğinde, açık hava okuma odası olarak kullanılabilecek geniş bir terasa sahip olacak. Alt katlar ise radikal bir kamusal boyuta sahip oditoryum, spor salonu ve mahalle merkezlerini barındıracak.

Yeni Arnau Tiyatro konusunda çok muhafazakar olacağız. Ve çok karakterli olacak."

Arnau Tiyatrosu'nun inşaatı çoktan başladı. "Ahır tiyatrosu" atmosferini günümüzün konfor gereksinimleriyle nasıl birleştireceksiniz?

Arnau başlangıçta bir hangardan biraz daha fazlasıydı. 20. yüzyılın başlarında, Paral lel'de ahşap bir yapı ve duvarlarla çevrili, çatısı metal kirişlerle desteklenen bir endüstriyel depo için izin istendi. İzin alındıktan sonra, içeride bir kabare kuruldu. Diğer tesisler ise daha da kırılgandı, neredeyse çadır gibiydi. Arnau yarıda kalmıştı. Mevcut bir programı destekleyemeyecek bir durumda, oldukça kötü durumda olduğunu gördük. Strateji, ona karakter kazandıran unsurlar konusunda, örneğin hafif yapıyı betonla güçlendirmek, ancak bütünü günümüz ihtiyaçlarına uyarlamaktı.

Paral·lel'deki bir diğer klasik müzikhol olan El Molino, yenileme çalışmalarının ardından inişli çıkışlı bir seyir izledi. Çalışmalarınız Arnau'da da aynı şeyin yaşanmasını nasıl engelleyecek?

Arnau'nun kendine has bir karakteri olacak. Daha çok bir mahalle, belediye tesisi olarak tasarlandı. Kaynak yaratmasını umuyoruz. Ancak bu projeye yapılan kamu yatırımı, iş dünyasının beklentilerinin çok ötesinde.

Teixonera’daki çalışmalar hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Eskiden bir kiremit fabrikası, bir fırındı. Zemin kattaki uzun galeriye çeşitli kültürel organizasyonlar için derslikler inşa edeceğiz. Üst katta ise büyük bir oditoryum yer alacak.

Çevresel verimlilik kariyerinizin değişmez hedefidir. Kültürel tesislerde de konutlarda olduğu kadar kolay mı?

Ekipmanlar daha güçlü, daha büyük, daha uzun, daha fazla kütleye sahip... ve bazı sınırlamaları var. Bu tipolojinin ufuklarını da keşfedeceğiz, ancak her yönetim türünün kendine özgü özelliklerini göz ardı edemeyiz. Bir müze, sabit sıcaklık ve nem sağlayan son derece güvenilir klima sistemleri gerektirir. Bu nedenle, bu tesisler hibrit iklimlendirme rejimleriyle yönetilebilir. Arnau, neredeyse tamamen pasif bir bina olduğu için havalandırılması kolaydır. MACBA ise daha seçicidir.

1980'ler genellikle Katalan mimarisinin altın çağı olarak anılır. Günümüzü nasıl değerlendiriyorsunuz?

İspanya'nın diğer bölgeleriyle karşılaştırıldığında oldukça iyi durumdayız. Barselona'da ve diğer belediyelerde, kamu ve özel sektörlerde olanaklar ve konut açısından fırsatlardan yararlandık. Bir nesil olarak istikrarlıydık. Geçmişte, Enric Miralles gibi hem parlak hem de benzersiz, olağanüstü figürler vardı. Kolektif artık daha homojen; uzun vadede büyük bir istikrar yaratabilir. Şimdi ise mantıklı işler yapan birçok insan var. Son on-on beş yılda insanlara ve refahlarına değer verildi. Eskiden şehir çok önemliydi. İş dünyası da öyle. Maddiliğe, deneyime ve verimliliğe dayalı, çok metafizik olmayan işler üretiyoruz. Mevcut neslin karakteri bu.

Rambla'nın ortasında Projemiz Foneria’yı beklenmedik programlara uygun, çok özel bir mekan haline getirecek.”

Zaten 50 yaşındasın. Bundan sonraki stratejin ne?

Önemli olan, şu ana kadar yaptığımız gibi çalışmaya devam etmek. Yeni projelere de öncekilerle aynı ruhla giriyoruz. Programlarımız, ölçeğimiz, hedeflerimiz ve sonuçlarımız gelişti. Ama aynı şekilde çalışıyoruz. Ne yapıp ne yapmayacağımıza karar verirken titiz davranıyoruz. Yıllar, bu hassasiyet arzumuzu daha da artırdı. Yurt dışından büyük ölçekli projeler için teklifler aldık, ancak şimdilik yerel bölgemize daha derinlemesine inmeyi tercih ediyoruz. Ev inşa etmeye devam etmek istiyoruz. Ancak gelecekte, belki yurt dışında, sıra dışı bir şey denemeyi de göz ardı etmiyoruz.

Bu durum ne gibi zorluklar doğuruyor?

Başarımız kısmen projelerin çok sıkı kontrolünden kaynaklanıyor. Ve proje ne kadar uzaktaysa, o kadar zorlaşıyor. Göreceğiz.